مهارت‌های زندگی مشترک | تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان

فصل اول: سلامت روان

قسمت پنجم: تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان

در این قسمت میخواهیم در مورد تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان انسان صحبت کنیم و ابعاد مختلف آن را مد نظر قرار دهیم.

همانطور که همه شما دوستان عزیز می دانید، خواب افراد بر اساس سن، شرایط و میزان فعالیت افراد، متفاوت و متغیر است. یک فرد بزرگسال معمولاً بین ۶ تا ۸ ساعت احتیاج به خواب و استراحت دارد.

ولی یک نکته خیلی مهم این است که میزان عمق خواب افراد بسیار متفاوت است. برخی افراد با ۴ ساعت خوابیدن به انرژی کامل می رسند و نیاز به استراحت آنها برطرف می‌شود. ولی برخی دیگر نیاز به خوابیدن بیشتر دارند. به دلیل اینکه عمق خواب آنها کمتر است، شاید با ۸ و یا حتی ۱۰ ساعت خوابیدن همچنان احساس خواب آلودگی کنند.

اثر خواب و استراحت در روابط زوجین

تفاوت ها در میزان عمق خواب، باعث ایجاد سوء تفاهم‌هایی در زوجین می شود. زیرا اگر فردی با ۶ ساعت خوابیدن انرژی لازم را دریافت کند، از همسر خود نیز انتظار همین میزان خواب را خواهد داشت. اگر همسر این فرد ساعت خواب بیشتر یا کمتری داشته باشد، ممکن است که یکدیگر را درک نکنند و به او بگوید که چرا انقدر پرخوابی؟.

اما باید به این نکته توجه کنیم که وضعیت جسمانی و فیزیولوژیک بدنی انسان ها با یکدیگر متفاوت است و تنها کاری که باید انجام دهیم احترام به این موضوع خواهد بود. ما نباید میزان خواب خود را با دیگران مورد مقایسه قرار دهیم و حتی این کار را نباید در محیط خانواده و با فرزندان یا همسر خود انجام دهیم.

علت بی خوابی در شب و خواب آلودگی در روز

مورد دیگری که در مورد تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان وجود دارد این است که اگر زمان زیادی خواب شما و یا حتی فرزندتان دچار اختلال شود، به طوری که مثلاً شب تا صبح بی خوابی بکشید و روز ها احساس خواب آلودگی به شما دست بدهد، باید این مسئله را مورد بررسی قرار دهید. در این مواقع احتمال اینکه افسردگی و یا اختلال در خوابیدن داشته باشید وجود دارد. حتماً باید یک بررسی تخصصی در این زمینه انجام گیرد.

تاثیر مشکلات شخصی در میزان خواب

بعضی اوقات افراد دچار یک سری مشکلاتی می شوند که مدت زمان خواب آنها به مشکل می‌خورد. این مشکلات جزئی کاملاً طبیعی است. ولی اگر این تغییر یا اختلال در زمان خواب طولانی مدت شود و از چند روز یا چند هفته گذر کند، حتماً باید به صورت تخصصی وارد عمل شوید که مبادا دچار افسردگی یا موارد دیگر شده باشید.

تاثیر عادتهای بد خوابیدن

گاهی هم عادت های بد ما در رابطه با خوابیدن باعث ایجاد این اختلالات در خواب می‌شود. مانند اینکه گاهی اوقات نوجوانان عادت به شب بیداری پیدا می کنند. از طرف روز بعد دیگر انرژی لازم را نخواهند داشت. این رفتار قطعاً بر روی میزان سلامت بدن، میزان یادگیری و بر روی میزان هوشیاری ما تاثیر مستقیم دارد. پس باید نسبت به تغییر ساعت خواب خود مراقبت‌های خاص داشته باشیم تا به سلامت روحی و روانی لازم نزدیکتر شویم.

اثر خواب و استراحت در کیفیت فعالیت های روزانه

مورد دیگری که در رابطه با استراحت افراد خواهد بود این است که در مدارس یا دانشگاه ها، زمان بین کلاس‌ها یک زمان استراحت قرار دارد یا پس از یک جلسه طولانی، مدت زمان کوتاهی را به استراحت می پردازیم. اکثراً دراین زمان‌های استراحت خود، یک فعالیت دیگری انجام می دهند و به طور مثال موبایل خود و یا فضای مجازی خود را چک می کنند.

ذهن ما احتیاج به استراحت دارد

البته درست است که به صورت عملی کار خاصی انجام نمی دهیم ولی باز هم ذهن ما فعال است. این تغییر وضعیت، که از یک فعالیت به فعالیت دیگری روی می‌آوریم مورد مناسبی می باشد. ولی باید حواسمان باشد که ذهنمان احتیاج به استراحت دارد. اگر در زمان استراحت خود موبایل خود را چک کنیم، یا کتاب دیگری مطالعه کنیم یا حتی تلویزیون تماشا کنیم، این فعالیت ها شامل استراحت ذهن نمی شود. ذهن ما احتیاج دارد تا در یک مدت زمان مشخص، به هیچ چیزی فکر نکند و هیچ فعالیتی انجام ندهد.

استراحت هایی که در زندگی نیاز داریم

ما باید این نکته مهم را بدانیم که استراحت ما دو قسمت دارد :

 قسمت اول: استراحت فیزیک و بدن ما

 قسمت دوم: استراحت ذهنی ما

و باید بدانیم که از استراحت ذهن خود غافل نشویم و حداقل چند دقیقه ای را به هیچ چیزی فکر نکنیم و حتی چشمان خود را بسته و به هیچ چیز نگاه نکنیم.

نیازهای تغذیه ای بدن ما

پس از آنکه تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان مورد بررسی قرار دادیم، در گام بعدی می خواهیم در رابطه با تغذیه که یک مورد بسیار مهم است صحبت کنیم.

اگر بتوانیم هر چند ماه یکبار یک بررسی انجام دهیم که آیا بدن ما تمام نیازهای ویتامینه پروتئینه را دریافت می کند یا خیر. خیلی وقت ها مادران گله‌مند هستند از این که فرزندان ما بسیار سروصدا می کنند. خسته شده ایم، تحمل نداریم، و غیره … .

ما به وسیله یک سری آزمایشاتی که از مادران به عمل می آوریم متوجه می شویم که بسیاری از این مادران عصبانی و خشمگین با کمبود آهن ویتامین ها و کم خونی مواجه هستند. این افراد تنها می‌توانند با برطرف کردن این مسائل در رژیم غذایی خود به راحتی میزان خشونت و عصبانیت خود را کاهش دهند.

تاثیر تغدیه بر سلامت بدن

همانند بحث تاثیر خواب که باید عوامل اختلال خوب خود را بررسی می کردیم، در مورد تغذیه نیز ما باید به بررسی رژیم غذایی خود بپردازیم.

اگر من به عنوان یک مادر و یا یک همسر پس از مدتی رژیم غذایی خود را بررسی نکنم، در روابط خود دچار خطا خواهم شد. باید خیلی توجه داشته باشیم که رژیم غذایی بر سلامت بدن تاثیر مستقیم خواهد داشت. توجه داشته باشیم به میزان دریافت ویتامین ها، پروتئین ها و این مسائل را هر از گاهی با یک سری آزمایشات اختصاصی مورد بررسی قرار دهیم. باید بدانیم که این کمبود ها بعد از گذشت مدتی باعث تغییر در خلق و خوی ما و حتی تغییر در روابط ما خواهد شد.

پس خواهش می کنم که به عنوان همسر، پدر یا مادر و به عنوان یک فرد و یا یک انسان به تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان  خود توجه کنید. شاید این نکته خیلی ساده به نظر برسد. ولی همین مسائل سطحی و ساده می تواند بسیار به ما کمک کند. می‌تواند در زندگی و در شخصیت و در روابط اجتماعی ما بسیار تاثیر گذار باشد و در ما بسیار ایجاد تحول کنند.

تاثیر تغذیه در رفتارهای والدین

معمولاً ما به پدر و مادرها و مخصوصاً مادران توصیه می‌کنیم که روزانه یک مولتی ویتامین مصرف کنند. آنها باید بدانند که بالا رفتن سطح ویتامین و پروتئین و کلیه موارد مورد نیاز غذایی در زندگی ما بسیار تاثیرگذار است. پس بیاییم و سعی کنیم تا در رابطه با خواب و تغذیه مناسب مراقبت‌های لازم را داشته باشیم.

تمرکز در هنگام خوردن غذا

نکته‌ای که در رابطه با تغذیه مناسب مطرح است این می‌باشد که باید هنگام تغذیه تمرکز داشته باشیم و توجه به موارد دیگر نداشته باشیم. مانند تلویزیون ،موبایل، صحبت کردن و غیره… . سعی کنیم که بر روی خوردن و آشامیدن خود تمرکز کنیم و این تمرکز بر تغذیه بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

 امیدوار هستم که همگی ما تاثیر خواب و تغذیه بر سلامت روان را رعایت کنیم و مراقب سلامتی خود باشیم. شاد و سربلند باشید.